Trang chủTin tức mớiKiến thức THCSTrung học CS lớp 9Môn Toán 9Cách tìm giá chỉ trị lớn nhất (GTLN) và giá trị nhỏ tuổi nhất (GTNN) của biểu thức - Toán lớp 9

Tag: Cách Tìm giá Trị nhỏ dại Nhất

Tìm giá tị lớn số 1 (GTLN) cùng giá trị bé dại nhất (GTNN) của biểu thức (biểu thức chứa dấu căn, biểu thức đựng dấu quý hiếm tuyệt đối,...) là giữa những dạng toán lớp 9 có nhiều bài kha khá khó và đòi hỏi kiến thức áp dụng linh hoạt trong những bài toán.

Bạn đang xem: Cách tìm giá trị lớn nhất của biểu thức


Bài viết này sẽ chia sẻ với các em một số cách tìm giá trị lớn nhất (GTLN, Max) với giá trị nhỏ nhất (GTNN, Min) của biểu thức (biểu thức đại số chứa dấu căn, chứa dấu cực hiếm tuyệt đối,...) qua một số bài tập minh họa cố kỉnh thể.


» Đừng bỏ lỡ: Cách tìm giá trị nhỏ dại nhất (GTNN), giá chỉ trị lớn nhất (GTLN) bởi BĐT Cô-si

° Cách tìm giá bán trị mập nhất, giá bán trị nhỏ dại nhất của biểu thức đại số:

* Phương pháp: (đối với biểu thức 1 đổi thay số)

- muốn tìm giá trị lớn nhất hay giá bán trị nhỏ nhất của một biểu thức ta gồm thể biến đổi biểu thức thành dạng: A2(x) + const ;(A biểu thức theo x, const = hằng số).

* ví dụ 1: đến biểu thức: A = x2 + 2x - 3. Kiếm tìm GTNN của A.

° Lời giải:

- Ta có: A = x2 + 2x - 3 = x2 + 2x + 1 - 1 - 3 = (x + 1)2 - 4

- do (x + 1)2 ≥ 0 ⇒ (x + 1)2 - 4 ≥ -4 

 ⇒ A ≥ - 4 dấu bằng xảy ra, tức A = - 4 ⇔ x + 1 = 0 ⇔ x = -1

- Kết luận: Amin = -4 khi và chỉ khi x = -1.

* lấy ví dụ 2: Cho biểu thức: A = -x2 + 6x - 5. Tìm GTLN của A.

° Lời giải:

- Ta có: A = -x2 + 6x - 5 = -x2 + 6x - 9 + 9 - 5 = -(x - 3)2 + 4 = 4 - (x - 3)2

- do (x - 3)2 ≥ 0 ⇒ -(x - 3)2 ≤ 0 ⇒ 4 - (x - 3)2 ≤ 4

 ⇒ A ≤ 4 dấu bằng xảy ra, tức A = 4 ⇔ x - 3 = 0 ⇔ x = 3

- Kết luận: Amax = 4 khi còn chỉ khi x = 3.

* lấy ví dụ như 3: Cho biểu thức: 

*

- kiếm tìm x để Amax; tính Amax =?

° Lời giải:

- Để A đạt gía trị lớn số 1 thì biểu thức (x2 + 2x + 5) đạt giá chỉ trị nhỏ dại nhất.

- Ta có: x2 + 2x + 5 = x2 + 2x + 1 + 4 = (x + 1)2 + 4

- Vì (x + 1)2 ≥ 0 yêu cầu (x + 1)2 + 4 ≥ 4 

 dấu "=" xảy ra khi còn chỉ khi x + 1 = 0 ⇔ x = -1

 Vậy

*

 

*

*

° Cách tìm giá bán trị lớn nhất, giá bán trị nhỏ nhất của biểu thức cất dấu căn:

* Phương pháp: (đối với biểu thức 1 vươn lên là số)

- cũng tương tự như giải pháp tìm ở cách thức trên, vận dụng tính chất của biểu thức ko âm như:

 

*
 hoặc 
*

- lốt "=" xảy ra khi A = 0.

* lấy một ví dụ 1: Tìm GTNN của biểu thức: 

*

° Lời giải:

- Ta thấy: 

*
 

 

*

 Vì (x - 1)2 ≥ 0 ⇒ 2(x - 1)2 ≥ 0 ⇒ 2(x - 1)2 + 3 ≥ 3

 nên 

*
 dấu "=" xẩy ra khi x - 1 = 0 ⇔ x = 1

*

* lấy ví dụ 2: Tìm GTLN của biểu thức: 

*

° Lời giải:

- Ta có: 

*

 

*

 Vì (x - 1)2 ≥ 0 ⇒ -3(x - 1)2 ≤ 0 ⇒ -3(x - 1)2 + 5 ≤ 5

 nên 

*
 dấu "=" xảy ra khi x - 1 = 0 ⇔ x = 1

 

*

* ví dụ 3: Tìm GTLN của biểu thức: 

*

° Lời giải:

- Ta có:

*

 

*

 

*

 

*

 

*
 nên giá bán trị nhỏ nhất của B là 
*
 đạt được khi:

 

*

* lấy ví dụ như 4: Tìm GTLN của biểu thức:

*

° Lời giải:

- Điều kiện: x≥0

- Để A đạt giá trị lớn số 1 thì 

*
 đạt giá bán trị nhỏ tuổi nhất

- Ta có: 

*

 

*

 Lại có: 

*
*

 Dấu"=" xẩy ra khi 

*

*

*

- Kết luận: GTLN của A = 4/7 lúc x = 1/4.

° Cách tìm giá trị béo nhất, giá bán trị nhỏ nhất của biểu thức cất dấu quý giá tuyệt đối:

* Phương pháp: (đối với biểu thức 1 phát triển thành số)

- việc này cũng nhà yếu phụ thuộc vào tính không âm của trị hay đối.

* lấy ví dụ như 1: tìm GTLN của biểu thức: 

*

° Lời giải:

- Ta có: |2x - 2| ≥ 0 ⇔ -|2x - 2| ≤ 0 ⇔ 5 -|2x - 2| ≤ 5

 Dấu "=" xẩy ra khi |2x - 2| = 0 ⇔ 2x - 2 = 0 ⇔ x = 1

 Vậy Amax = 5 ⇔ x = 1

* lấy ví dụ như 2: Tìm GTNN của biểu thức: A = |9 - x| - 3

° Lời giải:

- Ta có: |9 - x| ≥ 0 ⇔ |9 - x| ≥ 0 ⇔ |9 - x| - 3 ≥ -3

Dấu "=" xẩy ra khi |9 - x| = 0 ⇔ 9 - x = 0 ⇔ x = 9

 Vậy Amin = -3 ⇔ x = 9

Như vậy, các bài toán trên dựa trên các thay đổi về dạng tổng hoặc hiệu của biểu thức ko âm (bình phương, trị tuyệt đối,...) cùng hằng số nhằm tìm ra lời giải. Thực tế, còn nhiều bài toán phải sử dụng bất đẳng thức Cauchy (Cosi) đến hai số a, b không âm: 

*
 (Dấu "=" xảy ra khi a =b) hay áp dụng bất đẳng thức chứa dấu cực hiếm tuyệt đối:
*
 (dấu "=" xẩy ra khi và chỉ khi a.b≥ 0); 
*
, (dấu "=" xẩy ra khi còn chỉ khi a.b≤ 0).

Xem thêm: Công Thức Tính Diện Tích Của Hình Bình Hành, Cách Tính Chính Xác Nhanh Nhất

* ví dụ 1: Tìm giá trị nhỏ dại nhất của biểu thức: 

*

° Lời giải:

- do a,b>0 nên 

*

- Áp dụng bất đẳng thức Cauchy (còn hotline là bất đẳng thức so sánh giữa trung bình cùng và vừa đủ nhân AM-GM (Arithmetic Means - Geometric Means)).