Axit Nitric HNO3 là là trong số những axit rất rất gần gũi mà các em học trong chương trình thcs và THPT, đây là một axit cơ bản và đặc trưng mà những em cần nắm vững kiến thức.
Vậy HNO3 - axit nitric và những hợp hóa học muối nitrat tất cả những tính chất hoá học tập và tính chất vật lý đặc thù gì, nội dung bài viết dưới đây họ cùng tra cứu hiểu cụ thể về tính chất hoá học tập của axit nitric và mối nitrat.
Bạn đang xem: Các tính chất hoá học của hno3
> đặc thù hóa học của muối bột Nitrat - Hóa 11 bài 9
I. đặc thù vật lý của Axit Nitric
+ Axit nitric thuần khiết là hóa học lỏng, không màu, bốc khói mạnh bạo trong bầu không khí ẩm, D=1,53 g/cm3
+ Axit nitric kém bền. Ngay ở đk thường, lúc có hình ảnh sáng, dung dịch axit nitric bị phân hủy một trong những phần giải phóng nitơ đioxit. Khí này rã trong hỗn hợp axit có tác dụng dung dịch gồm màu vàng.
+ Axit nitric tan trong nước ở bất kì tỉ lệ nào. Trong chống thí nghiệm thường có loại HNO3 nồng độ 68%, D=1,40 g/cm3
Về đặc thù hoá học tập của Axit nitric:
Tác dụng cùng với BazơTác dụng cùng với Oxit bazơTác dụng cùng với MuốiTác dụng cùng với Kim loạiTác dụng với phi kimDưới đây, chúng ta cùng kiếm tìm hiểu chi tiết về đặc điểm hoá học của axit nitric.
II. đặc điểm hoá học của Axit Nitric
1. Axit Nitric miêu tả tính axit
* HNO3 là 1 axit mạnh (do HNO3 phân ly thành H+ với NO3-)
a) Axit Nitric làm cho quỳ tím đưa thành color đỏ.
b) Axit Nitric tác dụng với oxit bazơ (trong kia kim loại đã dành hóa trị cao nhất) → muối + H2O:
• HNO3 + CuO
2HNO3 + CuO → Cu(NO3)2 + H2O
c) Axit Nitric công dụng với bazơ (trong đó kim loại đã đạt hóa trị cao nhất) → muối + H2O:
• HNO3 + NaOH
HNO3 + NaOH → NaNO3 + H2O
• HNO3 + KOH
HNO3 + KOH → KNO3 + H2O
• HNO3 + Mg(OH)2
2HNO3 + Mg(OH)2 → Mg(NO3)2 + 2H2O
d) Axit Nitric tính năng với muối hạt (trong muối hạt kim loại đã chiếm lĩnh hóa trị cao nhất) → muối new + axit mới:
• HNO3 + CaCO3
2HNO3 + CaCO3 → Ca(NO3)2 + CO2↑ + H2O
2. Axit Nitric trình bày tính oxi hoá
* HNO3 có số oxi hoá là +5 (có tính oxi hoá mạnh) yêu cầu tuỳ vào độ đậm đặc của HNO3 và tài năng khử của hóa học tham gia có thể bị khử thành: 
a) Axit Nitric tác dụng với kim loại:
- HNO3 phản ứng với phần lớn các kim đào thải Au cùng Pt → muối nitrat + H2O và thành phầm khử của N+5 (NO2, NO, N2O, N2 và NH4NO3).
PTPƯ: M + HNO3 → M(NO3)n + H2O + NO2 (NO, N2O, N2, NH4NO3)
- thành phầm khử của N+5 là tùy nằm trong vào độ bạo gan của kim loại và độ đậm đặc của hỗn hợp axit, thông thường thì:
Dung dịch HNO3 đặc tính năng với sắt kẽm kim loại → NO2;Dung dịch HNO3 loãng công dụng với sắt kẽm kim loại khử yếu ớt (như: Cu, Pb, Ag,..) → NO;Dung dịch HNO3 loãng tác dụng với sắt kẽm kim loại mạnh (như: Al, Mg, Zn,...) thì N bị khử xuống mức càng sâu → (N2, N2O, NH4NO3).Ví dụ: HNO3 tác dụng cùng với kim loại
• HNO3 + Cu
Cu + 4HNO3 → Cu(NO3)2 + 2NO2↑ + 2H2O
• HNO3 + Fe
Fe + 4HNO3 (loãng) → Fe(NO3)3 + NO↑ + 2H2O
• HNO3 + Na
8Na + 10HNO3 → 8NaNO3 + NH4NO3 + 3H2O
Lưu ý: Nếu cho Fe hoặc hỗn hợp Fe và Cu tính năng với dung dịch HNO3 mà sau bội nghịch ứng còn dư kim loại → trong hỗn hợp Fe chiếm được chỉ làm việc dạng muối Fe2+.
b) tác dụng với phi kim → NO2 + H2O + oxit của phi kim.
• HNO3 + C
C + 4HNO3 → CO2 + 4NO2 + 2H2O
• HNO3 + S
S + 4HNO3 → SO2 + 4NO2 + 2H2O
• HNO3 + P
P + 5HNO3 → H3PO4 + 5NO2 + H2O
c) Axit Nitric công dụng với những chất khử không giống (oxit bazơ, bazơ và muối trong các số đó kim loại chưa tồn tại hóa trị cao nhất).
4HNO3 + FeO → Fe(NO3)3 + NO2↑ + 2H2O
4HNO3 + FeCO3 → Fe(NO3)3 + NO2↑ + 2H2O + CO2↑
> lưu lại ý:
Khí N2O là khí gây cười, khí vuiN2 không gia hạn sự sống, sự cháyKhí NO2 có màu nâu đỏNH4NO3 không hình thành ở dạng khí, khi mang lại kiềm vào kim loại thấy nặng mùi khaiHNO3 đặc nguội thụ động (không bội nghịch ứng) với Al, Fe, Cr.III. Bài bác tập về Axit nitric
* Bài 1 trang 45 SGK Hóa 11: Viết phương pháp electron cùng công thức cấu tạo của axit nitric. Cho biết nguyên tố nitơ tất cả hoá trị và số oxi hoá bằng bao nhiêu?
* lời giải Bài 1 trang 45 SGK Hóa 11:
- Công thức electron của axit nitric:
* bài 2 trang 45 sgk hoá 11: Lập các phương trình hoá học
a) Ag + HNO3, đặc → NO2↑ + ? + ?
b) Ag + HNO3, loãng → NO↑ + ? + ?
c) Al + HNO3 → N2O↑ + ? + ?
d) Zn + HNO3 → NH4NO3↑ + ? + ?
e) FeO + HNO3 → NO↑ + Fe(NO3)3 + ?
f) Fe3O4 + HNO3 → NO↑ + Fe(NO3)3 + ?
* giải mã Bài 2 trang 45 sgk hoá 11:
- Ta có những PTPƯ sau (cân bởi PTPƯ bằng phương pháp Electron):
a) Ag + 2HNO3, đặc → NO2↑ + AgNO3 + H2O
b) 3Ag + 4HNO3, loãng → NO↑ + 3AgNO3 + 2H2O
c) 8Al + 30HNO3 → 3N2O↑ + 8Al(NO3)3 + 15H2O
d) 4Zn + 10HNO3 → NH4NO3↑ + 4Zn(NO3)2 + 3H2O
e) 3FeO + 10HNO3 → NO↑ + 3Fe(NO3)3 + 5H2O
f) 3Fe3O4 + 28HNO3 → NO↑ + 9Fe(NO3)3 + 14H2O
* bài xích 3 trang 45 SGK Hóa 11: Hãy đã cho thấy những tính chất hoá học phổ biến và khác biệt giữa axit nitric với axit sunfuric. Viết những phương trình hoá học nhằm minh hoạ?
* Lời giải Bài 3 trang 45 SGK Hóa 11:
• Những tính chất biệt lập giữa axit nitric và axit sunfuric
- Axit H2SO4 loãng gồm tính axit, chỉ H2SO4 đặc mới có tính oxi hoá mạnh. Còn axit HNO3 dù là axit sệt hay loãng đều sở hữu tính oxi hoá khỏe khoắn khi tác dụng với các chất tất cả tính khử.
- Axit H2SO4 loãng không công dụng được với những kim các loại đứng sau hiđro trong dãy chuyển động hoá học như axit HNO3.
fe + H2SO4 (loãng) → FeSO4 + H2↑
3Cu + 8HNO3 → 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
• Những đặc điểm chung của axit sunfuric với axit nitric:
+ cùng với axit H2SO4 loãng cùng HNO3 đều gồm tính axit bạo phổi như:
- Đổi màu hóa học chỉ thị: Quỳ tím chuyển thành màu hồng
- chức năng với bazơ, oxit bazơ không có tính khử (các nguyên tố gồm số oxi hoá cao nhất):
Fe2O3 + 6HNO3 → 2Fe(NO3)3 + 3H2O
2HNO3 + CaCO3 → Ca(NO3)2 + H2O + CO2↑
H2SO4 + Na2SO3 → Na2SO4 + H2O + SO2↑
+ với axit H2SO4(đặc) và axit HNO3 đều gồm tính oxi hoá dũng mạnh như:
- tác dụng được với số đông các sắt kẽm kim loại (kể cả sắt kẽm kim loại đứng sau hiđro vào dãy chuyển động hoá học) và đưa kim loại lên số oxi hoá cao nhất.
Fe + 4HNO3 → Fe(NO3)3 + NO↑ + 2H2O
Cu + 2H2SO4(đặc) → CuSO4 + SO2↑ + 2H2O
- tính năng với một số phi kim (đưa phi kim lên số oxi hoá cao nhất)
C + 2H2SO4(đặc) → CO2↑ + 2SO2↑ + 2H2O
S + 2HNO3 → H2SO4 + 2NO↑
- chức năng với hợp chất (có tính khử)
3FeO + 10HNO3 → 3Fe(NO3)3 + NO↑ + 5H2O
2FeO + 4H2SO4(đặc) → Fe2(SO4)3 + SO2↑ + 4H2O
- Cả nhị axit khi có tác dụng đặc nguội đầy đủ làm Fe cùng Al bị bị động hoá (có thể cần sử dụng bình làm bởi nhôm với sắt nhằm đựng axit nitric với axit sunfuaric đặc).
* bài xích 4 trang 45 SGK Hóa 11: a) Trong các phương trình hoá học của phản ứng nhiệt độ phân sắt (III) nitrat, tổng những hệ số bởi bao nhiêu?
A. 5 B. 7 C. 9 D. 21
b) Trong phương trình hoá học tập của bội phản ứng nhiệt phân thuỷ ngân (II) nitrat, tổng những hệ số bằng bao nhiêu?
A. 5 B. 7 C. 9 D. 21
* giải thuật Bài 4 trang 45 SGK Hóa 11:
a) Đáp án: D. 21
- Phương trình của bội phản ứng nhiệt phân
4Fe(NO3)3
b) Đáp án: A. 5
- Phương trình của phản ứng sức nóng phân
Hg(NO3)2 → Hg + 2NO2 ↑ + O2 ↑
* lưu ý: Phản ứng nhiệt phân muối hạt nitrat
- những muối nitrat của kim loại hoạt động mạnh (K, Na…) bị phân hủy chế tác muối nitrit và O2
- các muối nitrat của sắt kẽm kim loại Mg, Zn, Fe, Cu, Pb…. Bị phân hủy sản xuất oxit sắt kẽm kim loại tương ứng, NO2 và O2
- muối hạt nitrat của Ag, Au, Hg… bị phân hủy tạo nên thành sắt kẽm kim loại tương ứng, NO2 và O2
* bài 5 trang 45 sgk hoá 11: Viết phương trình chất hóa học của phản ứng triển khai dãy đưa hóa sau:
NO2 → HNO3 → Cu(NO3)2 → Cu(OH)2 → Cu(NO3)2 → CuO → Cu → CuCl2
* Lời giải bài xích 5 trang 45 sgk hoá 11:
- Ta có những PTPƯ sau:
(1). 4NO2 + O2 + 2H2O → 4HNO3
(2). 8HNO3 + 3Cu → 3Cu(NO3)2 + 2NO↑ + 4H2O
Hoặc CuO + 2HNO3 → Cu(NO3)2 + H2O
(3). Cu(NO3)2 + 2NaOH → Cu(OH)2↓ + 2NaNO3
(4). Cu(OH)2 + 2HNO3 → Cu(NO3)2 + 2H2O
(5). 2Cu(NO3)2 → 2CuO + 4NO2↑ + O2↑
(6) CuO + H2 Cu + H2O
(7) Cu + Cl2 CuCl2
* bài bác tập 6 trang 45 sgk hoá 11: Khi hoà chảy 30,0g các thành phần hỗn hợp đồng với đồng (II) oxit vào 1,5 lít dung dịch axit nitric 1,00M (loãng) thấy thoát ra 6,72 lit nitơ monooxit (đktc). Xác định hàm lượng phần trăm của đồng (II) oxit trong hỗn hợp, độ đậm đặc mol của đồng (II) nitrat cùng axit nitric trong hỗn hợp sau phản ứng, hiểu được thể tích các dung dịch không nỗ lực đổi.
* giải mã bài tập 6 trang 45 sgk hoá 11:
- Theo bài xích ra, ta có: nHNO3 = 1,5. 1,00 = 1,5 (mol)
nNO = 6,72/22,4 = 0,3 (mol)
- PTPƯ: 3Cu + 8HNO3 → 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O (1)
CuO + 2HNO3 → Cu(NO3)2 + H2O (2)
- Theo PTPƯ (1) nCu = (3/2).nNO = (3/2). 0,3 = 0,45 mol
- điện thoại tư vấn số mol CuO tham gia phản ứng là x (nCuO = x mol)
Ta có: mhỗn hợp = mCu + mCuO = 0,45. 64 + 80x = 30,00
⇒ x = 0,015 ⇒ nCuO = 0,015 mol ⇒ mCuO = 0,015. 80 = 1,2 g
(Hoặc mCuO = 30 - 0,45. 64 = 1,2g)
%CuO= (1,2/30). 100% = 4%
Theo PTPƯ (1) nCu(NO3)2 = nCu = 0,45 mol
Theo PTPƯ (2) nCu(NO3)2 = nCuO = 0,015 mol
Vậy toàn bô mol: nCu(NO3)2 = 0,45 + 0,015 = 0,465(mol)
CM Cu(NO3)2 = 0,465/1,5 = 0,31(M)
Theo PTPƯ (1): nHNO3 = 4. NNO = 4. 0,3 = 1,2 mol
Theo PTPƯ (2): nHNO3 = 2. NCuO= 2. 0,015 = 0,03 mol
nHNO3 (dư)= 1,5 - 1,2 – 0,03 = 0,27(mol)
CM HNO3 = 0,27/1,5 = 0,18(M)
* bài bác tập 7 trang 45 sgk hoá 11: Để điều chế được 5,000 tấn axit nitric mật độ 60,0% phải dùng bao nhiêu tấn amoniac? biết rằng sự hao hụt amoniac trong quy trình sản xuất là 3,8%.
* giải thuật bài tập 7 trang 45 sgk hoá 11:
- Theo bài bác ra, khối lượng HNO3 nguyên chất là: 5.(60/100) = 5 (tấn).
Sơ vật phản ứng pha chế HNO3 từ NH3
NH3 → NO → NO2 → HNO3
1(mol) 1(mol)
17(g) 63(g)
x(tấn) 3(tấn)
Theo sơ đồ pha trộn thì nHNO3 = nNH3
⇒ mNH3 = (3.17)/63 =17/21 = 0,809524 (tấn).
- trọng lượng NH3 hao hụt là 3,8% nghĩa là hiệu suất đạt 100 - 3,8 = 96,2%
⇒ Vậy trọng lượng amoniac cầ sử dụng là: 0,809534/(96,2%) = 0,809534.(100/96,2) = 0,8415 (tấn).
Xem thêm: Cảm Nghĩ Về Cảnh Khuya - Phát Biểu Cảm Nghĩ Về Bài Thơ Cảnh Khuya
Axit Nitric là 1 axit quan trọng, các phản ứng của axit này với các kim các loại ở rất nhiều điều kiện không giống nhau cũng tạo thành những thành phầm khác, vị vậy mà các em nên tập trung tối đa để ghi nhớ.
Hy vọng cùng với phần nội dụng hệ thống lại Dẫn xuất Halogen của Hiđrocacbon tính chất hóa học, tính chất vật lý của dẫn xuất Halogen ở bên trên hữu ích cho các em, mọi vướng mắc và góp ý các em hãy để lại bình luận dưới bài viết. Chúc các em học tập tốt!